Tuimang Khua mi khempeuh ki pawlna tawh hih Blog a ki bawl khia a hihi. Email: tuimang@gmail.com

Saturday, November 20, 2021

Tuimang Khuasat~ Agelh Pu Liancii

 1896 kumin Mangkang kumpi in The Chin Hills Gazetted Vol.I&II laibu bawlin tua sungah khua phazah le inn phazah na ciamteh sitsetin tua sungah Bapi, Tuimang cihte kihel kha lo tham lo in, Bapi sangin a upazaw Vutbuak khua, Haimual le Tuidil khuate zong na kigelhkha nai lolai hi. 



 Kam Hau gam sungah khua 33 pha-in tua lakpan Tonzang gam sungah Balbil, Aisih, Senam,Hangken,Hiangzang, Hawlkom, Lennakot,Lungtak, Lomzang, Sialmei, Tonzang, Tungtuang,Tuitum, Mualpi, Vanglai, Khuaivum khuate bek na kiciamteh pan hi.(BS Carey and H.N Tuck,The Chin Hills, 1896,pp. 20.)



 Gazetteer of Villages Kanhow Village  Houses 



 1.Balbll... ...16 


 2.Haimwell... ...8 


 3.Haitsi... ...30 


 4.Hanken ... ...20


 5.Halkam... ...


8 รก. Hianzan... ...60 


 7.Howpi... ...30 


 8.Kumal... ...8 


 9.Lailo... ...20 


 10.Lailui... ...25 


11.Lamyan... ..


 12.Lenacot... ...25 


13.Lontuk... ...10


 14.Lopa... ...38 


 15.Losow... ...27 


 16.Lumtang... ...3 


 17.Lwnzan... ...3 


 18.Nginnon... ...20 


 19.Nom... ...3 


 20.Numnai... ...30


 21.Paitu... ...20 


 22.Puntong... ...3


 23.Kwunkum... ...10 


 24.Salzang... ...30 


 25.Savak... ...10 


 26.Shielmong... ...4


 27.Talzan... ...10 


 28.Tunzan... ...100


 29.Twelmu... ...8 


 30.Twitum... ...30


 31.Tung Tuung... ...25 


 32.Vanglei... ...7 


 33.Wallawun... ...14


 Total...678 



 1892 May in Senam khua, Van Nawl makaiin kisim a, khuami tampi kaiin Falam ah ciahpih uh hi. Ref.;lai.25&The Chin Hills page cxxv. 



 Ka pa, Rothang pen Tuimang khua satin Pu Tei Thang zui-a, khe tawh tungsuak zo ta hi, ci ahih manin amah pen 1893 kuma suak hi kici ahih teh a tawmpen kum 7-10 kikal upa hamtang ding hi. Tua pan tuat lehang, khua sat pen kum 1900 kim hi ding a, ka pa tua hunin kum 10 ahih leh khuasat 1903 pawl hi pah ding hi. Bapui Kum 100 Bu, laimai.31 



 Ka pa in, Tuimang khua ah ka pa, Tei Thang in kum 7(sagih) hausa sem man hi, 1908 kumin Bapi ah i pem a, tua kumin Bapi in Thingsemual lo a neih laitak uh hi ci hi. Hau Cin Khup gam le Vannawl’ gam kikhen ta a, Van Nawl gam Bapi ah a pem uh ahi hi.



 Ukpi Hau Cin Khup gam le Van Nawl gam kikhen kum pen 1908 kum hi dingin ki-umpen hi. 1909 Feb.15 ni-in Falam’ukpi Van Nawl le a gam sung hausate siahpiak vaiin Falam ah thu kinei hi. Dr. East in 1909 March 1 ni-in Tuimang khua ah ka giak a, Tuimang khua pen Hau Cin Khup gam, ci-in na ciamteh zo hi. lm.26. (Burma Manuscript,1996,pp.139.)



 Mangkang kumpi in Chin Hills RegulationAct, 1896 kumin bawl a, tua thukhun zuiin hausa laipi zong na piazel uh hi.


 


Ref; Tuimang Mualsuang Laibu laimai 18-19






  " height="215" src="https://img1.blogblog.com/img/video_object.png" width="300" style="cursor: move; background-color: rgb(178, 178, 178);">
Hihte ah Share sakve:

0 comments:

Post a Comment

Books

Khua sat vai

Copyright © 2011 Tuimang Vontawi | Design by T3Zomi